JPK CIT compliance
Od 2025 roku obowiązuje nowy standard przekazywania danych podatkowych – Jednolity Plik Kontrolny CIT, znany też jako JPK CIT. To rozszerzenie znanego już JPK_VAT, które ma umożliwić organom podatkowym dostęp do pełnej ewidencji księgowej i podatkowej przedsiębiorstw w formacie XML.
JPK CIT – co to jest, kogo dotyczy i jak przygotować się do obowiązku?
Od 2025 roku obowiązuje nowy standard przekazywania danych podatkowych – Jednolity Plik Kontrolny CIT, znany też jako JPK CIT. To rozszerzenie znanego już JPK_VAT, które ma umożliwić organom podatkowym dostęp do pełnej ewidencji księgowej i podatkowej przedsiębiorstw w formacie XML. JPK CIT dotyczy raportowania danych, które wcześniej były składane jedynie w formie deklaracji CIT-8 oraz dokumentacji towarzyszącej, teraz jednak muszą być zintegrowane i ustrukturyzowane. Obejmuje to nie tylko dane z deklaracji, ale również szczegółowe informacje z ksiąg rachunkowych – m.in. zapisy kont księgowych, przypisania podatkowe i dane dotyczące środków trwałych. To oznacza ogromną zmianę w sposobie funkcjonowania działów księgowości i controllingu. Dla firm, które nie mają jeszcze zunifikowanego planu kont, wdrożenie JPK CIT wymaga przeglądu całej struktury księgowej, aktualizacji opisów kont oraz dopasowania systemów ERP/FK do nowej struktury logicznej. Firmy, które wcześniej nie przypisywały kont do konkretnych kategorii podatkowych, muszą teraz wprowadzić takie oznaczenia, tzw. znaczniki JPK CIT. Przygotowanie obejmuje również przeszkolenie zespołów i wdrożenie wewnętrznych procedur weryfikacyjnych. Organy skarbowe nie będą już pytać o dokumenty – będą je mieć z automatu. Dla wielu firm to moment nie tylko zmian technologicznych, ale też okazja do rewizji całej architektury podatkowej.
JPK CIT – co zawiera?
Plik JPK CIT zawiera znacznie więcej niż tylko dane z deklaracji podatkowej CIT-8. Przede wszystkim obejmuje szczegółową strukturę ksiąg rachunkowych, z podziałem na konta syntetyczne i analityczne, przypisane do konkretnych kategorii podatkowych. Każde konto musi być oznaczone specjalnym znacznikiem, który określa jego funkcję z perspektywy przepisów ustawy o CIT. Ponadto JPK CIT obejmuje dane dotyczące ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych, w tym informacji o amortyzacji, wartości początkowej, likwidacji, sprzedaży czy przeszacowaniu. Ujęte są również informacje dotyczące rezerw, odpisów aktualizujących należności, kosztów finansowania dłużnego, kosztów niestanowiących KUP oraz transakcji z podmiotami powiązanymi. Istotną częścią jest także powiązanie kont księgowych z danymi deklaracyjnymi, co umożliwia organom automatyczną weryfikację rozbieżności pomiędzy księgami a CIT-8. Plik musi być generowany w ustandaryzowanym formacie XML, zgodnie z aktualną strukturą publikowaną przez Ministerstwo Finansów. Jego przygotowanie wymaga ścisłej współpracy działów księgowości, podatków i IT. Dla firm, które mają złożoną strukturę organizacyjną, konieczne może być wdrożenie narzędzi middleware lub integratorów systemowych.
Potrzebujesz wsparcia w przygotowaniu do JPK CIT?
Zgłoś się do nas – pomożemy Ci:
- Przeprowadzić audyt planu kont i ewidencji,
- Przypisać znaczniki podatkowe zgodnie z wytycznymi MF,
- Przeszkolić Twój zespół z JPK CIT,
- Wygenerować plik testowy i wdrożyć poprawki,
- Wdrożyć procedury kontrolne i politykę rachunkowości pod kątem JPK CIT.
Nie czekaj na ostatni moment. Przygotuj firmę na JPK CIT – bez stresu, bez błędów i bez ryzyka sankcji.
Znaczniki kont JPK CIT – nowe wyzwanie dla księgowości
Jednym z kluczowych elementów przygotowania do JPK CIT są znaczniki kont księgowych, czyli tzw. kody podatkowe przypisywane do każdego konta. To one pozwalają zdefiniować, w jaki sposób dana operacja lub zapis księgowy powinien być zinterpretowany przez system Ministerstwa Finansów. Przykładowo, konto z wynagrodzeniami może otrzymać znacznik K_05, jeśli są to koszty uzyskania przychodu, lub K_10, jeśli chodzi o koszty niepodatkowe. Brak przypisania lub błędne przypisanie znacznika może skutkować rozbieżnościami pomiędzy księgami a deklaracją CIT-8, co z kolei prowadzi do kontroli lub wezwań. Przedsiębiorstwa powinny dokonać przeglądu całego planu kont, zidentyfikować konta istotne podatkowo i wdrożyć mechanizm ich kategoryzacji. Najlepiej wprowadzić reguły przypisywania znaczników na poziomie systemowym – np. w ERP lub FK – co ograniczy ryzyko błędów ludzkich. W przypadku systemów starszego typu może być konieczne wdrożenie dedykowanych narzędzi lub stworzenie własnej logiki ETL (Extract, Transform, Load) do budowania plików XML. Istotne jest także dokumentowanie reguł przypisania znaczników – w razie kontroli, firma powinna być w stanie wyjaśnić i uzasadnić przypisania. To zadanie dla działu księgowego, we współpracy z doradcą podatkowym oraz IT.
Eliminacja ryzyk podatkowych
Ochrona zarządu przed odpowiedzialnością karną skarbową
Większa przewidywalność kosztów i lepsze planowanie cashflow
Gotowość na kontrole i audyty
Bezpieczeństwo operacyjne przy rozwoju firmy lub ekspansji zagranicznej
JPK CIT – od kiedy obowiązkowy?
Obowiązek składania pliku JPK CIT został rozłożony w czasie, co daje firmom przestrzeń na przygotowanie. Od 1 stycznia 2025 roku raportowanie JPK CIT stanie się obowiązkowe dla największych podatników – czyli tych, których przychody przekraczają równowartość 50 mln euro. Od 1 stycznia 2026 roku obowiązek obejmie pozostałych podatników CIT – niezależnie od formy organizacyjnej i skali działalności. Oznacza to, że już teraz firmy powinny rozpocząć przygotowania: przegląd planu kont, wdrożenie znaczników, aktualizację procedur wewnętrznych i dostosowanie systemów informatycznych. Co więcej, Ministerstwo Finansów może w dowolnym momencie rozszerzyć zakres pliku lub przyspieszyć terminy – warto więc być gotowym z wyprzedzeniem. Wprowadzenie JPK CIT powinno być traktowane nie jako projekt „na ostatnią chwilę”, ale jako część strategii podatkowej i księgowej firmy. Dobrze zaplanowany harmonogram wdrożenia pozwala rozłożyć prace, przeszkolić zespół i uniknąć błędów. Audyt zerowy (pre-JPK) jest dobrym punktem wyjścia – pozwala zidentyfikować braki, błędy i niezgodności w bieżących procesach.
JPK CIT a środki trwałe – co musisz wiedzieć?
Raportowanie środków trwałych w JPK CIT wymaga pełnej zgodności pomiędzy ewidencją księgową, podatkową i techniczną. Każdy środek trwały powinien mieć przypisaną wartość początkową, datę przyjęcia do używania, zastosowaną metodę amortyzacji, dotychczasowe umorzenie oraz datę ewentualnej likwidacji lub sprzedaży. Dane te muszą być zgodne z ewidencją prowadzoną na potrzeby CIT i muszą być oznaczone odpowiednim znacznikiem. Błędne ujęcie wartości początkowej lub brak aktualizacji amortyzacji może skutkować niezgodnością pomiędzy deklaracją CIT-8 a plikiem JPK. Szczególne ryzyko dotyczy firm, które posiadają wiele środków trwałych rozproszonych po różnych jednostkach organizacyjnych lub systemach księgowych. W takich przypadkach zalecane jest przeprowadzenie audytu ewidencji środków trwałych, ujednolicenie zasad ich wyceny oraz przypisanie spójnych reguł oznaczania. Dobrym rozwiązaniem jest także wprowadzenie tagowania automatycznego – np. z poziomu kartoteki środka trwałego w systemie ERP. W przypadku transakcji nietypowych (darowizny, likwidacje, przeszacowania) warto skonsultować się z doradcą podatkowym, który pomoże poprawnie zaklasyfikować zdarzenie w strukturze JPK CIT. Dobrze prowadzona ewidencja środków trwałych może uchronić firmę przed problemami przy kontroli, a także poprawić jakość raportowania finansowego.
Kogo dotyczy JPK CIT?
JPK CIT dotyczy wszystkich podatników CIT, bez względu na branżę, wielkość czy charakter działalności. Obejmuje to zarówno spółki kapitałowe (sp. z o.o., S.A.), jak i inne podmioty opodatkowane na zasadach ogólnych CIT – np. spółki komandytowo-akcyjne, fundacje prowadzące działalność gospodarczą, instytucje finansowe, banki, a nawet uczelnie i instytuty badawcze posiadające status podatnika CIT. Podmioty zagraniczne posiadające zakład w Polsce również będą musiały raportować dane zgodnie z JPK CIT. Co istotne, obowiązek nie dotyczy wyłącznie jednostek prowadzących pełne księgi – może też obejmować tych, którzy korzystają z uproszczonej rachunkowości, ale podlegają CIT. Firmy wchodzące w skład grup kapitałowych muszą pamiętać, że każda jednostka raportuje JPK CIT osobno, nawet jeśli prowadzenie ksiąg jest scentralizowane. Dla podmiotów złożonych (np. holdingów) oznacza to konieczność synchronizacji znaczników i kont między spółkami. Warto już teraz powołać zespół projektowy ds. JPK CIT lub skorzystać z pomocy zewnętrznego doradcy.
JPK CIT – jak się przygotować?
Przygotowanie do JPK CIT to proces wieloetapowy. Na początku należy przeprowadzić audyt planu kont, by zidentyfikować konta wymagające oznaczeń podatkowych. Następnie – przypisać znaczniki JPK CIT zgodnie ze strukturą MF. Kolejnym krokiem jest aktualizacja polityki rachunkowości oraz wdrożenie mechanizmów weryfikacyjnych i kontrolnych – np. przez modyfikację szablonów księgowania, automatyczne reguły w ERP oraz kontrole logiki przypisań. Niezbędne będzie również przeszkolenie zespołu księgowego z zasad nowej sprawozdawczości, a także przygotowanie dokumentacji opisującej proces przypisywania znaczników (dla celów kontroli). Firmy powinny zaplanować testowe wygenerowanie pliku JPK CIT, aby zweryfikować poprawność i kompletność danych. Przy dużych wolumenach danych – warto zastosować narzędzia walidacyjne lub zwrócić się do zewnętrznego dostawcy rozwiązań compliance. Pamiętaj: każdy błąd będzie widoczny dla fiskusa od razu po złożeniu pliku. Im wcześniej rozpoczniesz przygotowania, tym mniejsze ryzyko kosztownych korekt. Wdrożenie JPK CIT to także okazja, by uporządkować i ustandaryzować procesy księgowe w organizacji.
Odezwij się do nas
Chcesz mieć pewność, że Twoja firma przejdzie audyt bez stresu? Skontaktuj się z Completum – przeprowadzimy Cię przez każdy etap sprawozdawczości.
